چگونه جمهوری اسلامی تحریم ها را دور می زند
دی تسایت : در ۲۴ ژانویه (۴ بهمن)۲۰۰۹ یک کشتیِ باری زنگ زده با پرچم هنگ کنگ در بندر دوربان در آفریقای جنوبی پهلو گرفت. تنها یک ساعتی توقف داشت - کافی تا محمولۀ محرمانه اش را باربزند: قایق سریع السیرِ بلید رانر ۵۱، که بعد از مسلح شدن به اژدر می تواند برای حمله در خلیج فارس مورد استفاده قرار گیرد. سپس این کشتی با نام دیپلمات به سمت بندرعباس حرکت کرد. روی کاغذ، دیپلمات به شرکتی به نام استری شاین با مسئولیت محدود متعلق است، اما نام و شرکت بنا بر تحقیقات نیویورک تایمز تازه چند وقتی است که وجود دارد. چرا که شش ماه پیش دیپلمات، ایران مفتح نام داشت و متعلق به شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بود. این مورد تنها مشتی از خروار است که نیویورک تایمز با دقت تمام بررسی کرده است و اکنون منتشر می کند. دولت ایالات متحده بر آن است که کشتیرانی جمهوری اسلامی، نام کشتی را عوض و شرکتِ استری شاین را تأسیس کرده تا نظارت های بین المللی را بر صادرات کالا به ایران دور بزند. این نظارت ها در اصل قرار است مانع شوند که ایران کالاهای بالقوه جنگی دریافت کند. بنابر تحقیقات نیویورک تایمز شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی دستگاهی عظیم از فریب کاری برای دور زدن تحریم های آمریکا و دیگر کشورها ایجاد کرده است. آمریکا در سال ۲۰۰۸ کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را در فهرست سیاه قرار داده بود. از این زمان به بعد، دیگر کشورها هم همکاری خود را با کشتیرانی قطع کردند زیرا ظاهراً این تشکیلات از برنامه های اتمی ایران پشتیبانی می کند. اما کشتیرانی جمهوری اسلامی همچنان به کار خود ادامه می دهد – با شبکه ای از شرکت های صوری. بدین ترتیب کشتی ها و شرکت های وابستۀ به سازمان کشتیرانی که در فهرست سیاه آمریکا قرار دارند غیبشان می زند و بعد با نام جدید ظاهر می شوند. همانطور که وزارت خزانه داری آمریکا به روزنامه گفته نمی توانند فهرست سیاه را با سرعت کافی روزآمد کنند. بنا بر تحقیقات روزنامه از بین ۱۲۳ کشتی که در گذشته متعلق به کشتیرانی ایران بودند تنها ۴۶ کشتی هنوز در اختیار این تشکیلات یا شرکت های وابسته اند. بقیه در این فاصله به شرکت هایی در مالتا و هنگ کنگ و قبرس و نیز آلمان تعلق دارند. این کشتی ها نام های معمولی مانند "گل استکانی" و "فرشته" و نیز – که تصادفی نیست –" اسم مستعار" (نام کشتی اسم مستعار است – م) دارند. با کمی دقت در مدارک معلوم می شود همۀ این کشتی ها به نحوی با کشتیرانی یا اداره کنندگان آن مربوطند. در تحریم های جدید شورای امنیت نیز که قرار است این هفته تصویب شود نام شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران آمده است. در نتیجه کشتیرانی جمهوری اسلامی در معاملۀ اسحه دست دارد و به این ترتیب تحریم های بین المللی را که صادرات اسلحه را به ایران ممنوع می کنند نقض می کند. به گزارش نیویورک تایمز، در تحریم های جدید معامله با کشتیرانی ایران بصورت کامل ممنوع نشده است. البته در آینده اجازه داده می شود همۀ کشتی ها را که در معرض تردید قرار دارند می خواهند با محمولۀ خود تحریم های شورای امنیت را علیه ایران دور بزنند بازرسی کنند. در گذشته می شد این بازرسی ها را در مورد کشتی هایی کرد که مشخصاً به کشتیرانی جمهوری اسلامی تعلق داشتند. این کشتیرانی می توانست از زیر بار نظارت به این شکل شانه خالی کند که از دیگر شرکت ها کشتی اجاره می کرد. اما به گزارش روزنامه این کار در برخی از موارد نتیجۀ منفی می داد: دست کم در سه مورد خدمۀ غیر ایرانی کشتی ها به نیروی دریایی آمریکا و نظامیان اسرائیل اجازۀ بازرسی دادند. در نتیجه بازاری واقعی از سلاح کشف شد، از جمله هزاران موشک کاتیوشا و نارنجک و نارنجک انداز. ظاهراً این سلاح ها برای حزب الله بوده است. بعلاوه بعد از تحریم های سال ۲۰۰۸ در ایران سه شرکت جدید کشتیرانی تأسیس شد. یکی از آنها به نام شرکت کشتیرانی حافظ دریا، در ژاویۀ سال ۲۰۰۹ بخش کشتی های باری شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی را برعهده گرفت. به گزارش شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی، حافظ دریا دولتی نیست و این کار در راستای خصوصی سازی در کشتیرانی است که از مدتها قبل برنامه ریزی شده است. اما تحقیقات نیویورک تایمز نشان می دهد نشانی همۀ این سه شرکت تازه تأسیس شده در زمین های متعلق به شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی است. گزارشگران توانستند ارتباطات دست اندرکاران را با هم ثابت کنند. دشواری در مبارزه با شرکت های صوری وابسته به کشتیرانی جمهوری اسلامی، عدم توافق در سطح بین المللی است. برای نمونه گر چه شرکت های بیمه در انگلیس و جزیرۀ برمودا تصمیم گرفتند دیگر هیچ کشتی متعلق به شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی را بیمه نکنند اما فهرست سیاه آنها روزآمد نیست – در نتیحه هنوز ده کشتی باری شرکت های وابسته به کشتیرانی جمهوری اسلامی درانگلیس و جزیرۀ برمودا بیمه اند در حالیکه در فهرست سیاه آمریکا قرار دارند. مترجم:ح.پدرام (از آلمانی) / دی تسایت / 08/06/2010
منبع خبر:ایران در جهان